Fiction - one kind of literture!

[TrangNQ]

Những điều cần biết về Fan-fiction





I. Định nghĩa


Fan, như chúng ta đều đã biết,là người hâm mộ. Mỗi người hâm mộ đều có một đối tượng để hướng đến, chính là thần tượng. Có nhiều kiểu người hâm mộ, và mỗi kiểu đều có một hoặc nhiều cách riêng để thể hiện tình cảm với thần tượng của mình. Một trong những cách ấy, chính là viết fan-fiction.

Fan-fiction, còn được gọi tắt là fan-fic, là những tác phẩm văn học bao gồm truyện, thơ, tản văn... được người hâm mộ viết nên về thần tượng của mình, thần tượng ấy có thể là một nhân vật có thật, là ca sĩ, diễn viên, hay bất cứ ai ở xung quanh mà bạn hâm mộ, yêu quý, hoặc là một nhân vật ảo có nguồn gốc từ những trang giấy (truyện tranh, truyện chữ,…) hay từ phim truyện, chương trình truyền hình… túm lại là tất tần tật những nhân vật sẵn có kể cả ảo lẫn ngoài đời thực mà không phải do bạn tạo nên.






II. Mục đích


Fan-fiction, phần lớn được tạo nên bởi tình yêu, và hòan toàn phi lợi nhuận. Một khi fan-fiction được dùng để thu lợi nhuận, nó không còn là fan-fiction nữa, và được xét vào loại văn hóa
phẩm phạm pháp.

Có những người viết fan-fic chỉ đơn giản là vì thích viết, vì thích nhận được lời khen ngợi của độc giả, hoặc để giải tỏa tâm lý, nhưng theo Kumi, đã được gọi là một fan-fic thì mục đích chủ yếu của nó vẫn là viết vì Yêu.






III. Giới hạn của fan-fic


Nội dung của fan-fic tùy thuộc vào người viết, mọi hỉ nộ ái ố, diễn biến tâm lý tình cảm của nhân vật đều do người viết tạo nên, tuy nhiên, vẫn phải có những giới hạn, chừng mực của nó,
bởi một khi post tác phẩm của mình trên mạng, fan-fic ấy đã không còn thuộc về riêng bạn, mà còn một phần nhỏ thuộc về những người đọc và góp ý cho nó.

Nếu viết về người thật, giới hạn được định ra sẽ càng bó hẹp, và gắt gao hơn, bởi những con người nằm trong fan-fic đó có thực, và cũng được vô số người hâm mộ, bạn không thể nói “Fic của tôi, tôi muốn làm gì thì làm”. Bóp méo hình ảnh nhân vật so với nhân vật thực quá đà hoặc xây dựng những tình tiết quá đà, gây ảnh hưởng đến nhân vật thực là một điều rất không nên làm và không được phép làm trong V*Cassiopeia. Bởi vậy, hãy cân nhắc kĩ nội dung fan-fic và xây dựng tính cách nhân vật sao cho hợp lí, không gây phản cảm, bất mãn cho người đọc.






IV. Mở đầu một fan-fic

Những phần in đậm là không thể thiếu.


Author(s): Tác giả của fan-fic, có thể là một hoặc nhiều
người cùng hợp tác với nhau.
Translator(s): Người dịch một fan-fic từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, có thể
là một hoặc nhiều người hợp tác với nhau.
Beta-reader(s): Người hỗ trợ của author, có thể là một hoặc số nhiều.
Beta-reader sẽ đọc fan-fic trước khi nó được đưa lên mạng và chỉnh sửa, góp ý
cho author, giúp tác phẩm được hoàn thiện hơn.
Editor(s): Tương tự như beta-reader, nhưng editor sẽ chỉnh sửa fic mà không góp
ý cho author, nhiệm vụ của editor chỉ là sửa và sửa mà thôi.
Disclaimer: Cực kỳ quan trọng, nếu không có mục này, tác phẩm của bạn trở
thành một tác phẩm phạm pháp. Cần chú thích rõ ràng trong disclaimer là Nhân vật
ở trong fic không thuộc về bạn, và bạn viết nên tác phẩm này với mục đích hoàn
toàn phi lợi nhuận.
Fandom: Ở trong box Their destiny, chủ yếu là Dong Bang Shin Ki. Riêng ở box
Sky, cho phép viết về nhân vật khác, bạn phải ghi rõ fandom của mình.
Rating: Giới hạn độ tuổi người đọc fan-fic. Phải thật chính xác.
Pairing(s): Cặp đôi trung tâm ở trong fic.
Category: Thể loại.
Status: Tình trạng viết.
Note: Những điều tác giả gửi gắm đến độc giả.
Summary: Tóm tắt tác phẩm.
Warnings: Cảnh báo của tác giả nếu bạn cảm thấy fic có những chi tiết kén độc giả.
Bắt buộc phải có nếu truyện ở Rating R hoặc NC 17. Với hệ thống mới thì là
rating M hoặc MA.






V. Một số thuật ngữ thường dùng trong fan-fic

1. Thuật ngữ về rating

Có hai hệ thống rating.

a. Kiểu truyền thống


G: Mọi độ tuổi đều có thể đọc được, miễn là biết đọc.
PG: Dành cho trẻ em dưới 13 tuổi, dĩ nhiên là người lớn cũng có thể đọc
nếu thích.
PG-13: Chỉ cần trên 13 tuổi là có thể đọc được.
R: Người dưới 17 tuổi cần cẩn thận khi đọc.
NC-17: Chỉ người trên 17 tuổi mới được phép đọc




b. Kiểu mới


B: Dành cho trẻ em từ 1 đến 4 tuổi, hoàn toàn không
có những chi tiết khó hiểu, bạo lực hay nhạy cảm, vượt mức hiểu biết của trẻ hoặc
gây ảnh hưởng xấu đến tâm hồn trẻ thơ.
K: Dành cho trẻ em từ 5 tuổi trở lên, nội dung hoàn toàn không đề cập đến
những vấn đề bạo lực, người lớn, không sử dụng ngôn ngữ xấu.
K+: Dành cho các trẻ em từ 9 tuổi trở lên. Nội dung có những cảnh bạo lực
nhưng không gây tổn thương hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng, một ít ngôn ngữ hơi hơi
xấu, và không có cảnh người lớn.
T: Không dành cho trẻ em dưới 13 tuổi. Nội dung tác phẩm có một chút bạo
lực, một chút ngôn ngữ xấu và cảnh người lớn, nhưng rất nhẹ nhàng như ôm, hôn…
hoặc chỉ gợi, hàm ẩn.
M: Không dành cho người dưới 16 tuổi. Những cảnh quan hệ thể xác được nhắc
tới nhưng không quá rõ ràng và thô thiển, ngôn ngữ xấu, bạo lực mạnh.
MA: Chỉ dành cho người đã trưởng thành, trên 18 tuổi. Những cảnh quan hệ
thể xác được miêu tả rõ ràng, không che đậy, ngôn ngữ xấu và bạo lực mạnh.





2. Thuật ngữ về thể loại fic

a. AU và non-AU


AU: Trong fic, nhân vật được đặt vào những tình huống,
hoàn cảnh không giống chút nào với thế giới thật mà họ sống. Vẫn là cái tên ấy,
vẫn hình dáng ấy, nhưng có những cuộc đời khác, thân phận khác, đại khái giống
như được tái sinh trong một thể giới mới. VD: Ho làm CEO, Jae làm thầy giáo,…

Non-AU: Nhân vật vẫn sống với thân phận và hoàn cảnh như ở thế giới họ
đang sống, nhưng tình tiết, diễn biến hành động, tâm lý của họ là do tác giả
nhào nặn nên. Dù vậy, khi đã viết Non-AU, nên dựa vào những chi tiết có thực để
triển khai, sẽ tạo cảm xúc hơn.





b. Thể loại được phân chia theo nội dung fic


Action: Có nhiều cảnh hành động gay cấn, mạo hiểm.
Drama: Có nhiều cảnh lâm li bi đát như phim truyền hình Hàn Quốc í.
Humor: Có những chi tiết hài hước, mục đích gây cười.
Romance: Có những tình tiết lãng mạn.
Mystery: Có những tình tiết kì bí, khó dò.
Horror: Có những tình tiết kinh dị như ma quỷ, cõi âm…
Angst: Có những chi tiết rất buồn thảm, nhân vật chính bị hành hạ về thể
xác hoặc tinh thần.
Supernatural: Có những tinh tiết vượt ra ngoài giới hạn tự nhiên. VD, một
chàng trai có thai…
Fantasy: Bối cảnh của fic thường là những thế giới phép thuật, cõi thần
tiên, hay ma cà rồng, quỷ dạ xoa…
Tragedy: Bi kịch.
General: Chỉ đặt trong trường hợp tác giả không biết fic mình thuộc thể
loại nào hoặc lười nghĩ thể loại của fic.





c. Thể loại phân chia theo kết thúc của fic



Open ending: Kết thúc mở, để độc giả tự tưởng tượng hoặc để mở hướng cho
tác giả viết phần 2.
Sad ending: Kết thúc buồn, nhân vật chia tay nhau hoặc qua đời…
Happy ending: Kết cục hạnh phúc, vui vẻ, nhân vật đến với nhau, mọi xích
mích được hóa giải, gia đình sẽ đoàn viên, đầm ấm… (Kumi chỉ thích đọc loại này
^_^)





3. Thuật ngữ về status


Finished | Completed: Tác phẩm đã kết thúc
One-shot: Tác phẩm chỉ có một chương.
Two-shot: Tác phẩm có hai chương.
Triple-shot: Tác phẩm có ba chương.
Ongoing | Incompleted: Tác phẩm còn đang viết dở, chưa kết thúc.
Multi-chapter: Tác phẩm có nhiều chương.
Series: Một loạt các tác phẩm ngắn, có thể đứng riêng rẽ, khi ghép lại sẽ
tạo thành một tác phẩm dài.
Drabble: Fic chỉ có đúng 100 chữ.





4. Thuật ngữ thường xuất hiện trong phần cảnh báo, cũng có thể trong phần thể
loại fic


Shounen-ai (SA): Cặp đôi chính trong fic là nam-nam, họ sống trong
một thế giới mà quan hệ nam-nam là bình thường.
Yaoi: Fic có miêu tả cảnh quan hệ thể xác giữa hai người đàn ông.
Shoujo-ai: Cặp đôi chính trong fic là nữ-nữ, họ sống trong một thế giới
mà quan hệ nữ-nữ là bình thường.
Yuri: Fic có miêu tả cảnh quan hệ thể xác giữa hai người phụ nữ.
Hentai: Fic có miêu tả cảnh quan hệ thể xác giữa hai người khác giới.
Gay fic: Fic về đồng tính nam. Không giống với Shounen-ai, nhân vật
trong gay fic sống trong thế giới mà đồng tính bị xã hội kì thị.
Lesbian fic: Tương tự như gay, nhưng là về đồng tính nữ.
Death fic: Fic có nhiều yếu tố chết chóc, nhân vật trong fic (thường là
nhân vật chính) chết vào cuối fic hoặc ở đoạn trước, ảnh hưởng lớn đến nội dung
fic.
Fluff: Fic nhẹ nhàng, thường không có yếu tố đau khổ.
Pink: Fic nhẹ nhàng, tình cảm của nhân vật trong fic diễn biến theo chiếu
hướng ngọt ngào, ít khổ đau.
Lemon: Cảnh quan hệ thể xác được miêu tả kĩ lưỡng.
Lime: Cảnh quan hệ thể xác được miêu tả không kĩ.
Language: Có sử dụng tiếng lóng hoặc chửi thề.
OOC: Out of character, đảo lộn tính cách nhân vật, ở đây nhân vật của
chúng ta hầu hết là DBSK, nên có thể hiểu thể loại này là đảo lộn tính cách nhân
vật so với tính cách mà mọi người thường thấy hay nhân vật ấy thể hiện ra
ngoài.
Darkfic: Đi sâu vào những mặt xấu xa, tồi tệ, những mảng tối trong mỗi
con người và xã hội.
Rape: Miêu tả cảnh quan hệ thể xác không trên tinh thần tự nguyện, hoàn
toàn từ phía chủ động.
Twisted: Miêu tả những mối quan hệ, hành động, suy nghĩ bệnh hoạn.
Shota: Một phần nhỏ của yaoi, nhưng khác với yaoi ở chỗ, cảnh quan hệ thể
xác trong đây thường là giữa hai đứa trẻ, hoặc một người lớn và một đứa trẻ.
Incest: Có quan hệ yêu đương và thể xác giữa các thành viên của một gia
đình.
Pregfic | Mpreg: Nhân vật nam trong fic có thai và sinh con.






5. Một số thuật ngữ khác


Seme: Chỉ người chủ động trong mối quan hệ thể xác giữa
hai chàng trai.
Uke: Chỉ người bị động trong mối quan hệ thể xác giữa hai chàng trai.
Comment: Bình luận về tác phẩm.
Feedback: Phản hồi của độc giả về tác phẩm.
Review: Phản hồi của độc giả về tác phẩm.
Bashing: Chê bai, hạ thấp người khác.
POV: Point of view, nghĩa là viết dưới cách nhìn, quan điểm của một nhân
vật và để ở ngôi thứ nhất.
Couple(s): Cặp đôi, thường gồm một seme và một uke (dĩ nhiên XD), trong
đó tên của seme được viết trước như để khẳng định chắc chắn thêm rằng anh ta là
seme ^_^ Chính vì thế, khi viết tên couple ở trên pairings, hãy cẩn thận để độc
giả không bị nhầm lẫn và shock trước cặp đôi của bạn.
Flash back: Hồi tưởng của nhân vật.
A/N: Chú thích, lời nhắn của tác giả.
T/N: Chú thích, lời nhắn của dịch giả.
TBC: Còn tiếp.
Extra: Phụ chương.






VI. Cách viết một fan-fic


Như đã nói, mục đích chính khi viết một fan-fic chính là vì Yêu, nên Kumi nghĩ trước nhất bạn phải có tình yêu sâu đậm với thần tượng, và sau là tình yêu với tác phẩm của mình để dày
công chăm chút và kiên nhẫn dốc hết sức mình vì nó, có thể mới viết được hết và đảm bảo fic không bị bỏ dở giữa chừng.

Trước khi viết, nên định hướng rõ nội dung, kết cấu của fic, các tình tiết chủ chốt, nhân vật, và tốt hơn hết nên là kết cục của fic. Sau khi sắp xếp được một cốt truyện ra hồn, hãy viết ra giấy, hoặc đánh máy trên Word, chỉnh sửa thật kĩ càng, có thể nhờ một beta-reader hoặc editor chỉnh sửa trước khi post nó lên forums.

Trong quá trình viết, cố gắng đan xen vào những câu văn tả cảnh, những biện pháp nghệ thuật phù hợp để fic không quá khô cứng.




Một số lưu ý khi viết fan-fic:


Ghi rõ ràng, đầy đủ các mục bắt buộc ở đầu fic, để giúp đỡ người đọc có cái nhìn, đánh giá chung và quyết định xem có nên đọc fic hay không. Một số tác giả thường hay đánh đố người đọc, kiểu như đọc hết rồi sẽ biết nhưng theo cá nhân Kumi, dựa trên kinh nghiệm của người hay đọc fic thì cực ghét cái kiểu như vậy, nếu kết thúc như ý mình thì không sao, chứ kết cục trái ngược hẳn với mong muốn thì sẽ đâm ra chán ghét và có suy nghĩ: “Biết thế đừng đọc cho xong”, hoặc “Ghi cái pairing ở đầu cho đỡ tốn công mình đọc”…

Đôi khi tác giả có dụng ý của riêng mình, nhưng cũng nên nghĩ cho người đọc ^_^

Không được viết tắt, đặc biệt là tên nhân vật, vì như thế rất thiếu tôn trọng. Không sử dụng ngôn ngữ chat, ngôn ngữ xì tin, vì fan-fic là tác phẩm văn học, bạn phải sử dụng ngôn ngữ của văn viết, chứ không phải văn nói đơn giản hàng ngày. Có thể sử dụng lối chat hay xì tin trong trường hợp cần thiết để thể hiện tính cách nhân vật, nhưng không nên dùng quá tràn lan.

Sử dụng từ ngữ phổ cập, dễ hiểu, hạn chế tối đa các từ địa phương, từ ngữ hoa mĩ, cầu kỳ, phức tạp, gây khó hiểu và rối trí cho người đọc.

Cách dòng cho mỗi đoạn. Làm sao cho fic được thông thoáng, dễ nhìn.

Hạn chế tối đa việc sai chính tả, tốt nhất nên nhờ người soát chính tả trước khi post, để tránh làm người đọc mất hứng, khó chịu khi đọc fic. Sử dụng
và viết dấu câu cho đúng cách. VD: “ tôi , em ” hay “ Anh ôm tôi . Anh hôn tôi ” là sai, “tôi, em” và “Anh ôm tôi. Anh hôn tôi” mới đúng.

Trình bày fic cẩn thận. Viết hoa chữ cái đầu câu, tên địa danh, tên nhân vật… Cố gắng trình bày sao cho dễ nhìn, đẹp mắt.

Tránh chú thích dày đặc ở giữa fic, làm người đọc bị ngắt quãng, cụt hứng.

Nếu viết AU, hãy tìm hiểu kĩ về lĩnh vực mà bạn nhắm đến. VD, bạn cho DBSK trở thành bác sĩ, bạn phải tìm hiểu công việc của bác sĩ, các thuật ngữ ngành y…

Một chương của fic không được quá ngắn, ít nhất phải tầm 3 trang word.






VII. Phản hồi cho một fan-fic



Rất rất rất là nên phản hồi, vừa để thúc đẩy box phát triển, vừa khiến cho tác giả có thêm động lực và niềm vui sáng tác. Các tác phẩm được viết ra nhiều hơn, và bạn cũng sẽ được đọc nhiều hơn.

Đừng ngại phản hồi vì sợ dính warn. Forums của chúng ta không phải một diễn đàn chuyên về fan-fic, chuyên về nghệ thuật viết, chúng ta không có yêu cầu gì cao sang cho một phản hồi. Chỉ cần liên quan đến fic, comment chỉ có một dòng cũng có thể chấp nhận. VD: “Mình chả thích nhân vật này tẹo nào, sao mà gian ác quá.” Hay “Chuyện tình của họ thật đẹp. Ước gì có ai đối xử với mình như thế.”… vân vân và vân vân…

Ban quản trị khuyến khích các bạn comment đóng góp cho một fan-fic, cực kỳ ủng hộ là đằng khác. Không phải tự nhiên mà có người lại muốn hide fic. Tất cả những gì họ cần chỉ là những lời comment, khen hay chê cũng được, để họ biết có người đọc fic của họ, và có những cảm xúc nhất định về nó. Thế nên, đừng lười nhé T_T





VIII. Tài liệu tham khảo



Những cái Kumi viết trên đây chỉ là những cái Kumi thấy cần và một số thuật ngữ ở fic DBSK hay dùng. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm, hãy tham khảo ở đây nhé,rất có ích đó













By Kumi @ Vcassiopeia.net, có tham khảo từ bài viết của
Kiddou-chan và Kal Kally@Vnfiction.

Mai tớ post fic tớ nhá

[LocDH]

Rất chi tiết , mai lại có thêm ví dụ cụ thể thì tuyệt ^^